آیه شماره 13  از سوره مبارکه تغابن
توحید در معرفت
 اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَعَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ
خدا[ست که] جز او معبودى نیست و مؤمنان باید تنها بر خدا اعتماد کنند
اطاعت از خداوند باید همراه با اطاعت از رهبر آسمانى باشد. «اطیعوا اللّه و اطیعوا الرسول»
انسان، آزاد آفریده شده است، هم قدرت دارد سرپیچى کند و هم مى‏تواند اطاعت کند. «اطیعوا اللّه... فاِن تولّیتم»
مُبلّغ نباید انتظار پذیرش و پیروى همه مردم را داشته باشد. «فان تولّیتم...»
گرچه بعضى سرپیچى کنند، اما پیامبر وابسته به خداست و خداوند حامى اوست. «رسولنا»
پیامبران الهى، حق اجبار مردم را ندارند، فقط مسئول ابلاغ هستند. «فانّما على رسولنا البلاغ المبین»
اگر انسان به وظیفه خود عمل کند، نباید روى گردانى مردم سبب دلسردى یا نگرانى او شود. «فان تولّیتم فانّما على رسولنا البلاغ المبین»
تبلیغ دین باید آشکار و شفاف باشد. «البلاغ المبین»
اطاعت، تنها شایسته معبود حقیقى است. «اطیعوا اللّه... اللّه لا اله الا هو»
لازمه‏ى یکتاپرستى، توکّل به خداوند یکتاست. «اللّه لااله الا هو و على اللّه فلیتوکّل...»
نشانه ایمان واقعى، توکّل بر خداست. «و على اللّه فلیتوکّل المؤمنون»
در همه امور باید به خداوند توکّل نمود. «فلیتوکّل المؤمنون» به صورت مطلق آمده است.

آیه شماره 4  از سوره مبارکه ممتحنه
الگودهی قرآن
 قَدْ کَانَتْ لَکُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِی إِبْرَاهِیمَ وَالَّذِینَ مَعَهُ إِذْ قَالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَءاؤا مِنکُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ کَفَرْنَا بِکُمْ وَبَدَا بَیْنَنَا وَبَیْنَکُمُ الْعَدَاوَةُ وَالْبَغْضَاء أَبَدًا حَتَّى تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ إِلَّا قَوْلَ إِبْرَاهِیمَ لِأَبِیهِ لَأَسْتَغْفِرَنَّ لَکَ وَمَا أَمْلِکُ لَکَ مِنَ اللَّهِ مِن شَیْءٍ رَّبَّنَا عَلَیْکَ تَوَکَّلْنَا وَإِلَیْکَ أَنَبْنَا وَإِلَیْکَ الْمَصِیرُ
قطعا براى شما در [پیروى از] ابراهیم و کسانى که با اویند سرمشقى نیکوست آنگاه که به قوم خود گفتند ما از شما و از آنچه به جاى خدا مى‏پرستید بیزاریم به شما کفر مى‏ورزیم و میان ما و شما دشمنى و کینه همیشگى پدیدار شده تا وقتى که فقط به خدا ایمان آورید جز [در] سخن ابراهیم [که] به [نا]پدر[ى] خود [گفت] حتما براى تو آمرزش خواهم خواست با آنکه در برابر خدا اختیار چیزى را براى تو ندارم اى پروردگار ما بر تو اعتماد کردیم و به سوى تو بازگشتیم و فرجام به سوى توست
در تربیت و تبلیغ، ارائه نمونه‏ى عینى و عملى و الگو لازم است. «قد کانت لکم أسوة حسنة»
هم انبیا الگو هستند و هم پیروان و تربیت شدگان آن بزرگواران. «أسوة حسنة فى ابراهیم و الّذین معه»
گذشت زمان، نقش الگوهاى دینى و معنوى را کم رنگ نمى‏کند. حضرت ابراهیم مى‏تواند براى امروز ما الگو باشد. «کانت لکم أسوة حسنة فى ابراهیم»
بستگانِ منحرفِ الگوها، دلیلى بر ترک آنها نیست. (در قرآن، کلمه «اُسوة» براى پیامبر اسلام و حضرت ابراهیم به کار رفته است در حالى که عموى هر دو نفر، ناخلف بوده‏اند).
بعضى الگوها نیکو و بعضى زشت هستند. «أسوة حسنة»
همگامى، همراهى و هماهنگى فکرى و عملى با رهبران الهى لازم است.
«و الّذین معه»
صلابت و صراحت در اظهار برائت از مشرکان، یک ارزش است. «اذ قالوا لقومهم انّا بُرءآؤا منکم»
پرونده‏هاى قومى و روابط اجتماعى نباید مانع اظهار حق شود. «قالوا لقومهم...»
محور برائت، شرک و اسباب شرک و دورى از خداست. «برءآؤا منکم و ممّا تعبدون من دون اللّه»
برائت باید مکتبى و هدفدار باشد نه انتقامى. «بدا بیننا و بینکم العداوة والبغضاء ابداً حتّى تؤمنوا»
برائت تنها با لفظ نیست، «انّا بُرءآؤا» بلکه داراى مرحله لفظى، «کفرنا» مرحله قلبى و مرحله عملى است، «بدا بیننا و بینکم العداوة والبغضاء»
ایمان، باید از هرگونه شرک، خالص باشد. «تؤمنوا باللّه وحده»
جبهه‏گیرى و قاطعیّت در برابر کفر و شرک، به توکّل، نیایش و توجّه به معاد نیاز دارد. «انّا برءآؤا... علیک توکّلنا»
معناى توکّل گوشه‏گیرى و انفعال نیست، بلکه در کنار اعلام برائت صریح و موضع‏گیرى شدید نسبت به مشرکان، توکّل معنا دارد. «انّا برءآؤا... کفرنا... توکّلنا»
توکّل داروى رفع نگرانى‏هاست. چون اعلام برائت آن هم با قاطعیّت و صراحت ممکن است آثار سویى را در پى داشته باشد، توکّل لازم است. «انّا برءآؤا منکم... علیک توکّلنا»
هر کجا سخنى مى‏گویید و تصمیمى از خود نشان مى‏دهید، نفس خود را با یاد خدا مهار کنید. «انّا برءآؤا... کفرنا بکم، بدا بیننا و بینکم... ربّنا علیک توکّلنا، و الیک انبنا، و الیک المصیر»
توکّل و انابه باید تنها به درگاه خدا باشد. «علیک توکّلنا و الیک انبنا» (کلمه «علیک» و «الیک» مقدّم بر «توکّلنا» و «انبنا» نشانه انحصار است).
اولیاى خدا، خود را مالک چیزى نمى‏دانند و به خود اجازه نمى‏دهند قانون الهى را عوض کنند. «لا ستغفرّن لک و ما أملک لک من اللّه من شى‏ء»
مسیر تمام هستى و مسیر ما به سوى اوست. «الیک انبنا و الیک المصیر»

آیه شماره 10  از سوره مبارکه مجادله
 

إِنَّمَا النَّجْوَى مِنَ الشَّیْطَانِ لِیَحْزُنَ الَّذِینَ آمَنُوا وَلَیْسَ بِضَارِّهِمْ شَیْئًا إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَعَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ
چنان نجوایى صرفا از [القاآت] شیطان است تا کسانى را که ایمان آورده‏اند دلتنگ گرداند و[لى] جز به فرمان خدا هیچ آسیبى به آنها نمى‏رساند و مؤمنان باید بر خدا اعتماد کنند
چنانکه ریخت و پاش و مصرف بیش از اندازه، انسان را برادر شیطان قرار مى‏دهد، «انّ المبذّرین کانوا اخوان الشّیاطین» نجوا نیز انسان را شیطان صفت مى‏کند. «انّما النّجوى من الشّیطان»
هر گونه سخن آشکار و نهانى که موجب ترس و دلهره در میان مسلمانان گردد، کارى شیطانى است. «النّجوى من الشّیطان لیحزن الّذین آمنوا»
باید دغدغه‏ها را چنین تسلّى داد که تا خدا نخواهد کسى نمى‏تواند آسیبى برساند. «لیحزن... لیس بضارّهم»
مؤمنان در حفظ و حراست خداوند هستند. «و لیس بضارهم شیئاً»
تلاشهاى منافقان، از مدار قدرت الهى خارج نیست. «و لیس بضارهم شیئاً الا باذن اللّه»
جنگ روانى دشمن را خنثى کنیم. «لیحزن... و لیس بضارهم شیئاً»
داروى شفابخش هر گونه ناآرامى و دلهره، توکّل بر خداوند است. «و على اللّه فلیتوکّل المؤمنون»
توکّل بر خدا کار هر کس نیست، ایمان مى‏خواهد. «فلیتوکّل المؤمنون» گرچه خداوند از مؤمنان حمایت مى‏کند، ولى آنان نیز باید بر خداوند توکّل کنند.

آیه شماره 123  از سوره مبارکه هود

آیه شماره 10  از سوره مبارکه شوری

 وَمَا اخْتَلَفْتُمْ فِیهِ مِن شَیْءٍ فَحُکْمُهُ إِلَى اللَّهِ ذَلِکُمُ اللَّهُ رَبِّی عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَإِلَیْهِ أُنِیبُ
و در باره هر چیزى اختلاف پیدا کردید داوریش به خدا [ارجاع مى‏گردد] چنین خدایى پروردگار من است بر او توکل کردم و به سوى او بازمى‏گردم
دین، تنها پاسخ گوى مسائل اخلاقى و اعتقادى نیست، بلکه در هر چه از مسائل سیاسى، اقتصادى و... اختلاف دارید دین پاسخگوست. «و ما اختلفتم من شى‏ء»
در اسلام بن بست وجود ندارد. «و ما اختلفتم... فحکمه الى اللّه»
حل اختلاف از شئون ربوبیّت است.«ذلکم اللّه ربى»
به هنگام اختلاف به خدا رجوع کنید و بر او توکّل و انابه نمایید و هر حکمى صادر کرد از انجام آن نگران نباشید. «فحکمه الى اللّه... علیه توکّلت و الیه انیب»
توکّل و انابه نتیجه ایمان به ربوبیّت خداست. «اللّه ربّى علیه توکّلت و الیه انیب»